نارسایی قشر غده فوق کلیه بر چند نوع است که در اینجا فقط به یکی از آنها به نام بیماری آدیسون اشاره می شود. بیماری آدیسون (Addison’s disease)، بیماری خطرناکی است که در اثر نارسایی نسبی یا کامل قشر غده فوق کلیه بروز می کند و اغلب ناشی از فرایندهای خودایمنی، عفونت ها (به ویژه از نوع سلی یا قارچی) تومورها یا خونریزی در غده است. هر سه نوع عملکرد عمومی قشر غده فوق کلیه (عملکرد گلوکوکورتیکوییدی، مینرالو کورتیکوییدی و آندروژنیک) از بین می رود.

علایم کم کاری قشر غده فوق کلیه

نشانه های کم کاری قشر غده فوق کلیه عبارتند از:

• ضعف و سستی عمومی
• ناتوانی عملکرد قلب
• تحریک پذیری معده
• تغییر رنگ پوست و غشاهای مخاطی به رنگ برنزه
• بی اشتهایی
• کم آبی بدن
• کاهش وزن
• اختلالات گوارشی
• اضطراب
• افسردگی و اختلالات روانی دیگر
• کاهش تحمل به استرس های جسمی و روحی

معمولاً شروع بیماری تدریجی است و طی چند هفته یا ماه صورت می گیرد. بیماری آدیسون در اثر تخریب پیشرونده غده ی فوق کلیه ایجاد می شود و باید حداقل ۹۰ درصد از غدد فوق کلیه تخریب شده باشد تا نارسایی ظاهر شود. احساس ضعف و خستگی نشانه اصلی بیماری است و در ابتدا گاهی بروز می کند و معمولاً در هنگام استرس آشکارتر است.

درمان کم کاری قشر غده فوق کلیه

با افزایش اختلال عملکرد غده ی فوق کلیه، بیمار به طور مداوم دچار خستگی است و نیاز به استراحت در بستر پیدا می کند. تیرگی منتشر قهوه ای، سیاه یا برنزی پوست در آرنج یا چین دست ها و مناطقی که در حالت عادی پررنگ تر هستند، مانند هاله ی اطراف نوک پستان ها ایجاد می شود. کاهش فشار خون سرخرگی که با تغییر وضعیت بدن تشدید می شود شایع است. تشخیص کم کاری قشر غده فوق کلیه فقط به وسیله تست تحریک ACTH صورت می گیرد. برای درمان کم کاری قشر غده فوق کلیه باید از روش های جایگزینی با گلوکوکورتیکوییدها و مینرالوکورتیکوییدها استفاده کرد. مصرف مایعات کافی، کنترل تعادل سدیم و پتاسیم و رژیم سرشار از کربوهیدرات و پروتئین ضروری است.